Mazingira Natural Products-MNP: MAAJABU YA KARANGA PORI KUTIBU MAGONJWA MBALIMBALI

Saturday, May 26, 2018

MAAJABU YA KARANGA PORI KUTIBU MAGONJWA MBALIMBALI

Zao la karanga pori ni miongoni mwa zao lisilopewa kipaumbele sana hapa Tanzania, zamani wakati wa ujana wangu, bibi mzaa mama alipanda miti miwili, ilikuwa inakuwa na karanga nyingi tulikuwa tunakula bila kujua faida yake kwa mwili wa binadamu.

Mama mkwe wangu Tamali Mwasomola amepanda miti mitatu na ukifika msimu wa karanga watoto huja kununua.

Miaka ya hivi karibuni kampuni ya maparachichi Rungwe na Enterprise works walikuwa wakihamasisha wananchi wa mkoa wa Mbeya kupanda karanga pori zinazoanza kuzaa kwa muda mfupi tofauti na zingine.

Asili ya karanga pori ni Australia. Pia nchi zingine zinazolima kwa wingi ni Brazil, Indonesia, Kenya, New Zealand na Afrika kusini. Karanga pori ya Hawaii ina ladha nzuri, kuna aina saba ya karanga pori, lakini zinazoliwa ni aina mbili.

Ø Majina ya kibotania huitwa Macadamia Integrifolia na Macadamia Tetraphylla, waingereza huita Macadamia Majina mengine huitwa Australia nut, Queen sland nut na Bush nut.

. Nchini Kenya wanaita Njugu ya macadamia. Hapa Tanzania hustawi sehemu za Rungwe, Ifakara, Morogoro, Kilolo, Arusha, Hai na Lushoto nk.

Karanga pori ina vitamin A, Protini, Chuma, Thiamin, rifboflavin, niacin,folates, zinki, shaba, calcium,phosphorus,potassium na magnesium. Karanga pori ina kizuia Oxidants kama polyphenols, Amino acids, flavones na selenium. Pia kuna sucrose, fructose, glucose na maltose nk.

Faida zitokanazo na kula mara kwa mara karanga pori ni kukinga magonjwa ya moyo (Heart Disease) kwa kuondoa lehemu, kupunguza uzito, kuimarisha afya ya mifupa, inaboresha akili ukichanganya na maziwa pia zabibu. Ina nyuzi lishe inayosaidia umeng’enyaji wa chakula tumboni na kuondoa ukosefu wa kwenda haja kubwa kwa shida, ina mafuta ya Oleic acid yanayohamasisha kuwa na kumbukumbu nzuri.

Hufanya seli na tishu za mwili ziwe na nguvu, Hupunguza uwezekano wa kupata magonjwa ya moyo, saratani na arthritis kwa kuwa kuna omega – 3 na Omega – 6 fatty acids, kuondoa radiko huru (free radicals) ambayo husababisha magonjwa ya saratani ya matiti, kizazi na saratani ya Tezi dume. Huchelewesha ngozi kuzeeka haraka, Huzuia ugonjwa wa trans- epidermal water loss (TEWL), Hulinda ngozi na nywele zisiharibirike haraka, Huzuia kukatika ovyo kwa nywele zisiharibike haraka, inasaidia kuboresha afya kwa wale waishio na VVU na Ukimwi hasa kwa kuongeza kinga ya mwili na karanga pori, hutumika kutengenezea mafuta ya kula, kuongeza ladha kwenye chokoleti, ice cream, keki, sherbets, maandazi, brittles, candies, mafuta ya kupaka mwili na mafuta ya nywele.

Pia karanga pori huliwa zikiwa mbichi, kavu au kuchoma kwenye moto.

Na kadri mgonjwa anapofika na kujieleza, ndivyo tunavyotambua Tatizo analokuwa nalo na anahitaji tiba ipi.