Mnavu ni mboga inayopendwa sana na kabila la wasafwa
mkoani mbeya na huita isungwe kwa tafsiri rahisi. Wasafwa wanajua manufaa ya
kula mboga hii, waingereza huita Black nightshade, Sun berry, Wonder cherry, Deadly
nightshade na wahindi huita makoy au
manathakkal.
Na asili ya mnavu ni Afrika magharibi lakini sasa
imeenea ulimwenguni pote. Na kwa sasa kuna aina mbalimbali zinazotumika hapa
Tanzania ile inayoota porini na nayolimwa
katika bustani zetu. Aina ya kwanza Matunda kabla hayajakomaa huwa na rangi kijani
na madogo na yakikomaa huwa na rangi ya njano. Mnavu mwingine huwa na matunda
makubwa ya kijani na yakishakomaa huwa na rangi ya Zambarau nyeusi. Kwenye
mnavu kuna maji, protini, mafuta, wanga, nyuzinyuzi, jivu, calcium,phosphorus,
iron, thiamine (B1), ribopflavin(B2), niacin (B6) na vitamin C. Na majani yake
yana uchungu lakini yakipikwa uchungu hupungua kidogo. Mnavu hutumika matunda
na mmea wote. Mnavu una faida nyingi za kiafya kama kuleta hamu ya chakula,
homa, matatizo ya tumbo, asthma, dropsy, kuondoa kuvimbiwa, vidonda vya
tumbo(peptic ulcers), colitis, kuhara damu, magonjwa ya ngozi kama acne, eczema
na psoriasis nk. Baridi yabisi, Jongo(gout) uvimbe wa korodani(kende), majipu
na tezi zilizovimba. Majani yake ni
mboga nzuri sana na unaweza kuchanganya na mboga nyingine na mboga jamii za
mikunde. Juisi ya mnavu unaweza kuchanganya kiasi na maji ya nazi, tui la nazi,
butter milk, maziwa ya ng’ombe na juisi ya matunda.
Watanzania tuanze kuchangamkia kulima mnavu ili tupate
faida zake katika mwili.
Ukifanya
jitihada za kututembelea ofisini utajua tunatibu maradhi mengine pia ikiwamo
homa ya matumbo (Typhoid), Malaria, michirizi inayosababishwa na ujauzito(
Stretch Marks in Pregnancy), mkanda wa Jeshi (Herper Zosters), Magonjwa ya
ngozi, tumbo, kuimarisha kinga ya mwili, kuondoa gesi tumboni, kupunguza makali
ya saratani, kisukari, BP ya kupanda. Mengine ni pamoja na maumivu makali
wakati wa hedhi (Dysmenorrhea), kutoka damu nyingi wakati wa hedhi
(Menorrhagia), kukawia kuingia hedhini (Amenorrhea), matatizo ya kukoma kwa
hedhi (Menopause), kulegea kwa uzazi (vagina discharge), miguu kuwaka moto,
vidonda vya tumbo, kufunga kuharisha, matatizo ya uvimbe wa kizazi na mengine
mengi ambayo si rahisi kuyaorodhesha isipokuwa baadhi.
Na
kadri mgonjwa anapofika na kujieleza, ndivyo tunavyotambua Tatizo analokuwa
nalo na anahitaji tiba ipi.
Mazingira Natural Products
Mbeya
Simu; +255 754 807401, +255 719 564276
Blogu: mazingiranp.blogspot.com
No comments:
Post a Comment